Opvanglocatie voor jonge vluchtelingen in Vorden

De verwachting is dat de locatie in de tweede helft van 2025 kan openen. Een bouwproces hangt af van verschillende zaken. Denk bijvoorbeeld van het vergunningstraject, eventuele bezwarenprocedures, het bouwrijp maken van de grond, beschikbaarheid aannemers etc.

Omdat de nood hoog is om opvangplekken te realiseren, besloten we bij onszelf te beginnen en geschikte gemeentelijke locaties te zoeken. De locatie aan de Kerkhoflaan in Vorden is in eigendom van de gemeente, beschikbaar voor 10 jaar, geschikt voor 80 jongeren, niet beoogd voor andere ontwikkelingen en nabij voorzieningen. Uit een schouw uitgevoerd door het COA, is naar voren gekomen dat er op voorhand geen belangrijke planologische beperkingen op de locatie te verwachten zijn. Wel moet op een aantal onderdelen verdiepend onderzoek plaatsvinden. Deze maken onderdeel uit van de businesscase.  

Wat het effect gaat zijn op termijn van het nieuwe regeerakkoord is nog niet duidelijk. Op korte termijn lost dit de nijpende situatie in het land niet op. Vandaar dat we regionaal willen blijven inzetten voor een menswaardige opvang van vluchtelingen. Ook de gemeente Bronckhorst wil hier haar bijdrage aan leveren.

Dit is nog niet bekend. 

Na 8 jaar vindt een evaluatie plaats met het COA en wordt bepaald of verlenging wenselijk is. 

Er zijn stappen gezet en er moeten nog stappen worden gezet voordat de opvanglocatie er is:

1. Locatieonderzoek gericht op het vinden van drie geschikte opvanglocaties voor elk max. 80 jonge vluchtelingen verdeeld over onze gemeente en nabij de kernen. We zijn begonnen met de locatie in Hengelo, die we in maart 2024 aanwezen, nu is de 2e locatie (Kerkhoflaan in Vorden) daarbij gekomen.  
2. Het COA heeft zowel een papieren als een fysieke schouw van deze locatie uitgevoerd. Beide met een positief resultaat.
3. Op 3 juli besloot het college van burgemeester en wethouders de locatie te verhuren aan het COA. De grond is van de gemeente en het is een bevoegdheid van burgemeester en wethouders om het terrein te verhuren. De raad is op de hoogte, maar een raadsbesluit over de aanwijzing van de locatie is niet nodig.
4. Op 3 juli zijn omwonenden en aanliggende bedrijven/organisaties geïnformeerd per brief/mail/persoonlijk.
5. Het COA en de gemeente stellen een bestuursovereenkomst op. Hierin staan afspraken en verantwoordelijkheden tussen de gemeente en het COA.
6. Participatie met omwonenden over zorgen en inhoudelijke invulling van de locatie. 
7. Het CAO vraagt een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) aan.
8. De gemeenteraad krijgt op grond van artikel 16.15a, lid b, onder 1 Omgevingswet de mogelijkheid om bindend advies te geven. Het college verleent de omgevingsvergunning. Daartegen kan bezwaar worden gemaakt bij de gemeente. Daarna kan er beroep (bij de rechtbank) en hoger beroep (bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State) worden ingesteld. 
9. Tegelijkertijd met de BOPA kan het COA een omgevingsvergunning aanvragen voor het bouwen. 
10. Het perceel wordt bouwrijp gemaakt. 
11. De opvanglocatie wordt gebouwd. 

Daar waar mogelijk laat de gemeente in hierboven genoemde stappen procedures tegelijk plaatsvinden.

Aan initiatieven die niet rechtstreeks passen in het Omgevingsplan en waarvoor het Omgevingsplan ook geen binnenplanse afwijkingsmogelijkheden bevat, kan op twee manieren worden meegewerkt: via een buitenplanse omgevingsactiviteit (BOPA) of via een wijziging van het Omgevingsplan. Aangezien er sprake is van een concreet en afgebakend plan kiezen we hier voor een BOPA. Het COA is verantwoordelijk voor het aanvragen van de BOPA. De gemeente beoordeelt de aanvraag en bepaalt of de locatie voldoet aan de vereisten en regelgeving op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, gezondheid en milieu. De gemeenteraad heeft bindend adviesrecht voor het verlenen van de BOPA. De beslistermijn voor de BOPA  is maximaal 8 weken met een mogelijkheid van verlenging met 6 weken. Daarna is er bezwaar en beroep mogelijk.

Tegelijkertijd met de aanvraag om een BOPA kan een omgevingsvergunning voor het bouwen worden ingediend. Als de BOPA en de omgevingsvergunning zijn verleend, kan het COA beginnen met de bouw van de opvang. 

De gemeente en het COA hebben voorafgaand aan dit besluit zorgvuldig onderzocht wat de (on)mogelijkheden zijn van deze locatie. Nadat deze locatie geschikt bleek, besloten b en w mee te willen werken aan het realiseren van de locatie. Dat besluit was op 3 juli en diezelfde dag zijn omwonenden geïnformeerd en uitgenodigd voor een bijeenkomst. Met hen willen we regelmatig gesprekken/bijeenkomsten houden over de planvorming en realisatie van de opvang. 

Het is niet van tevoren te zeggen waar de vluchtelingen vandaan komen. Begin 2024 verblijven er rond de 66.000 mensen (52.500 in 2023) in de asielopvang in Nederland. Het grootste deel van de bewoners komt op dit moment uit Syrië (35%), Turkije (7%), Eritrea en Jemen (beide 6%) en Somalië (5%).  
Voor meer gegevens: zie COA - Personen in de opvang van het COA | www.coa.nl.

De ervaring is dat gemixte groepen jongeren goed werken. Jongeren met een verschillende afkomst, achtergrond, jongens en meisjes. Zij leren zo om te gaan met verschillende culturen en gewoonten en het mixen voorkomt groepsvorming. Op de locatie in Vorden is de verwachting dat er zowel jongens als meisjes komen. 

Ja. Elke jonge vluchteling krijgt een voogd via stichting Nidos. Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en dagelijkse begeleiding van de jonge vluchtelingen. Het Nidos is verantwoordelijk voor de individuele begeleiding van de jongeren.

Op dit moment blijven jongeren gemiddeld 1 à 2 jaar op dezelfde locatie. Zodra jongeren een status en dus verblijfsvergunning hebben gekregen, wordt het Nidos verantwoordelijk voor hun herhuisvesting.

Nadat de jongeren 18 jaar zijn geworden is het COA verantwoordelijk voor hun herhuisvesting. Ze gaan dan over naar een reguliere COA-opvang. Als ze een verblijfsstatus hebben gekregen, dan worden ze gekoppeld aan een gemeente om een leven in ons land op te gaan bouwen. Dit is niet per definitie de gemeente waarin ze tijdelijk zijn opgevangen.

Er zijn altijd medewerkers aanwezig op een opvanglocatie. Het aantal begeleiders dat aanwezig is, is afhankelijk van het programma. Tijdens het opstaan zijn er meer dan als de jongeren op school zitten. In de middag en avond zijn er ook weer meer. Het COA anticipeert op wat wijsheid is, gezien de groep jongeren die er zit en de omstandigheden.

De jongeren zijn over het algemeen heel veerkrachtig. Maar natuurlijk komt het voor dat jongeren last hebben van trauma-gerelateerde klachten. Het Nidos (de voogd) is verantwoordelijk voor de individuele begeleiding van de jongeren. Ze nemen dit mee in het begeleidingsplan van de jongere. Het COA werkt nauw samen met medische diensten, waarvan de huisarts onderdeel is. Daarnaast proberen ze laagdrempelig psycho-educatie te geven aan jongeren. Ze leggen dan uit hoe trauma werkt, hoe je om kan gaan met de klachten en hoe zij als begeleider een rol kunnen spelen. Ze gaan dan samen een traject aan om de klachten te verminderen.

Voorwaarde voor het aanwijzen van deze locatie is dat het realiseren van de opvanglocatie geen invloed mag hebben op andere (bouw) plannen binnen de gemeente in het licht van netcongestie. Deze voorwaarde wordt opgenomen in de bestuursovereenkomst die we met het COA tekenen.